Tereyağın hammaddesini süt yağı oluşturur. Bir çeşit hayvansal yağdır. Birleşiminde %80 – 82 süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, A,D ve K vitaminleri, protein ve yağ asitleri içermektedir. Tereyağının diğer bir karakteristik özelliği de yapısında yüksek oranda yağ asitlerinin gliseritleri ve kısa zincirli doymuş yağ asitleri (bütirik asit) içermesidir. 

Tereyağı Yapımı;

+2 – 4 °C’ye soğutulan pastörize süt kreması yayıklama işlemine tabii tutulur. Yayıklama işlemi esnasında yağ moleküleri üzerindeki zar parçalanır ve uygulanan fiziksel işlem ile su yağ içerisinde uzaklaştırılır. Zardan kurtulan ve serbest kalan yağlar birbirine yapışmaya başlar böylece tereyağı ve yayıkaltı suyu oluşmuş olur. Yayıkaltı suyu tereyağından uzaklaştırılarak en az 2 defa tereyağı duru su ile yıkanır. Yayıklama işlemi sonrasında elde edilen tereyağı +2 – 4 °C’de dinlendirildikten sonra gramajlama makinasında yoğrularak formlanır. Form alan tereyağı istenilen gramajlarda paketlenerek sevkiyata hazır hale gelir.

Tereyağının doğallığını anlamanın bir takım yöntemleri vardır. Bunlar; 

• Oda sıcaklığında yumuşar, sıvı hale geçmez,
• Sıcak su içerisinde tek parça şeklinde yavaş yavaş erir,
• Eritildiğinde köpürür,
•  Dolaptan çıkarıldıktan sonra bıçak ile kesildiğinde parçalanmaz ve çatlamaz,
• Tereyağı erirken kendinden daha koyu renkli bir eriyik bırakmaz,

Tereyağı her zaman sarı olur mu?

Doğal tereyağı üretim mevsimine göre renk farklılığı gösterir. Sürü veren hayvanlar ilkbahar ve yaz aylarında taze otlarla beslendiğinden bu dönemlerde üretilen tereyağı daha sarı olur. Sonbahar ve kış ayarında ise sütü veren hayvanlar kuru gıdalar ile (saman, arpa, buğday, yulaf, hazır yemler) beslenmeye başlayacağından daha açık renkte olabilmektedir.

Tereyağına sarı rengi veren karotenoid maddesidir. Bu madde yeş,il otlarda bolca bulunur. Hayvan besiniyle süte geçen karotenoidler yağda çözünerek tereyapına rengini verir.

Beta – karoten nedir?

Karotenoid grubundan olan beta karoten doğal bir renklendiricidir. Beta karoten tüketildikten sonra vücutta A vitaminine dönüşür. Havuç başta olmak üzere ıspanak, marul, lahana, kavun, kayısı ibi sebze ve meyvelerde bulunur.

Tereyağı, hazır çorba, sosis, salam, hazır içeceklerde kullanılabilir. Kullanım miktarı açısından bir sınırlama getirilmemiştir. İstenilen etkinliğin sağlandığı en düşük miktar (QS) olarak belirlenmiştir. Beta karotenin E kodu E160’tır.

Tereyağının Faydaları Nelerdir?

Sağlıklı bir besin bilinen tereyağının faydaları şunlardır:

Tereyağı Güçlü Bir Antioksidandır

Doğal tereyağı, insanlar için alışılmadık ve temel bir besin maddesi olan yüksek seviyelerde karoten içerir. Karoten, antioksidanlara dönüşen ya da A vitaminine dönüşen insan sağlığına iki şekilde katkıda bulunur. Antioksidanlar açısından, vücut tarafından alınan karotenin yaklaşık %60’ı vücuttaki bu hastalıklarla mücadele bileşiklerine dönüştürülür. Bu antioksidanlar, anti-enfeksiyözdür ve bağışıklık mekanizmasını güçlendirir. A vitamini ise yağda çözünür olduğundan dolayı vücudun cilt, ağız, gözler, boğaz gibi yağda çözünen zarlara sahip kısımlarının yanı sıra sindirim ve idrar yolları da yararlanabilir.

Tereyağı, hücre yeniden büyümesini ve onarımını teşvik edebilir, enfeksiyöz maddelere karşı korur. Ayrıca A vitamini, bağışıklık mekanizmasının çeşitli hastalıklara ve virüslere karşı savunma yapan savunma hücreleri olan lenfositlerin üretimini de teşvik ederek bağışıklık mekanizmasını kuvvetlendirmeye yardımcı olur. Yüksek A vitamini düzeyleri, solunum yolu enfeksiyonları ile beraber AIDS gibi otoimmün hastalıklara karşı savunma mekanizmasını geliştirebilir.

Tereyağı Kilo Vermeyi Teşvik Eder

Kilo verme durumu tereyağı ile ilgili merak edilen diğer popüler konulardan biridir. Zengin diyet yağı kaynağı olması nedeniyle tereyağı,  kilo vermeyi teşvik eder. Tereyağı tüketmenin obeziteyi desteklemediği ispatlanmıştır. Ancak her besin gibi tereyağının kullanımı da sınırlı olmalıdır.

Tereyağı Anti-Kanser Özellikler Sunar

Yüksek düzeyde A vitamini ve beta-karoten, geniş çapta incelenmiştir. Bu iki besin maddesi ile birlikte düşük kolorektal ve prostat kanseri şansı arasında pozitif bağlantılar bulunmuştur. A vitamininin, meme kanseri üzerindeki etkisi konusunda hala daha fazla araştırma yapılmaktadır. Ancak şu ana kadar yapılan araştırmalar, son derece umut vericidir. Bu faydadan bazıları, A vitamininin antioksidan özelliklerinden gelir. Çünkü kanserli büyümeye karşı dinamik olarak savunurlar ve kanserli hücrelerin metastazını yavaşlatan tümörlerde apoptozu (spontan hücre ölümü) teşvik ederler.

Konjuge Linoleik Asit (CLA), tereyağında önemli seviyelerde bulunmuştur ve yapılan çalışmalarda bir kanser önleme yöntemi olarak tercih edilmiştir. Genel olarak tereyağı, orta miktarlarda tüketildiği zaman kanser geliştirme şansını azaltmaya yardımcı olur. Bununla birlikte, sigara içimi ile birleştirildiğinde yüksek miktarlarda A vitamininin, akciğer kanseri olasılığını arttırdığı gösterilmiştir. Bu nedenle sigara içenlerin A vitamini yerine antioksidan ihtiyaçları için C vitaminine yönelmeleri gerekir.

Tereyağı Bağırsak Sorunlarını Tedavi Eder

Tereyağı, önemli miktarda glikospingolipit içerir. Bu özel yağ asidi, bakteriyel sorunların işlevsel reseptörlere sabitlenebilmesini zorlaştırarak ve zar çevresince mukus bölümlerine katkıda bulunarak vücudu, gastrointestinal sorunlar ya da durumlardan korumaya yardımcı olur. Tereyağı, yüksek bir glikosfinglolipit seviyesine sahiptir. Bu sebeple diyetlere tereyağı eklemek, sindirim ve mide mekanizmalarındaki savunmayı arttırır. 

Tereyağı Kalp ve Damar Sağlığını Yükseltir

Kardiyovasküler hastalık, modern toplumda önde gelen ölüm nedenlerinden biridir. Doymuş yağlar ve kardiyovasküler hastalık arasındaki ilişki yıllarca tartışmalı olan bir konudur. Doymuş yağ alımının yüksek olmasının aslında kardiyovasküler hastalık için bir risk faktörü olan kandaki kolesterol seviyelerini arttırabileceği bilinen bir gerçektir. Yapılan birçok araştırma, doymuş yağ alımı ile kardiyovasküler hastalık arasında bir bağlantı bulamamıştır. Aynı durum tereyağı gibi yüksek yağlı süt ürünleri için de geçerlidir. Aslında birçok çalışma, yüksek yağlı süt ürünleri alımının kardiyovasküler sağlık için yararlı olduğunu bulmuştur.

Tereyağı Çocukların Sağlıklı Bir Şekilde Büyümesini Sağlar

Tereyağındaki birçok element, çocukların optimal büyümesini sağlar. Bunlar arasında A vitamini en önemli olanıdır. Gebelik sırasında yeterli A vitamini eksikliği olan bireyler, dar yüzlere, iskelet yapısına, küçük damaklara ve çapraşık dişlere sahip olma eğilimindedir. Bunun dışında A vitamini eksikliği, körlük, iskelet problemleri ve diğer doğum kusurları ile sonuçlanır. Gebelik döneminden itibaren en uygun A vitamini alan bireylerin, geniş yüzleri, sağlam düz dişleri ve olağanüstü kemik yapısı vardır. Benzer şekilde A vitamini, cinsel özelliklerin gelişiminde de önemli bir rol oynar.

Tereyağı Tiroid Sağlığına Katkıda Bulunur

Tiroid bezi, tartışmalı olarak endokrin sisteminin en önemli parçasıdır ve sahip olduğu temel ilişkilerden biri A vitamini ile ilgilidir. Hipotiroidizm ya da diğer tiroid ile ilgili hastalıkları olan çoğu insan da A vitamini bakımından eksiktir. Bu durum, vücutta yaratılacak ve salgılanacak hormonların düzgün bir şekilde çalışması ile birlikte düzenlenmesine de yardımcı olur. Tereyağı, diğer herhangi bir vitamin türünden daha fazla A vitamini içerir. Bu nedenle tiroid sorunları varsa ya da bunların ortaya çıkması önlenmek isteniyorsa orta miktarda tereyağı tüketilmelidir.

Tereyağı Beyin ve Sinir Sistemini Destekler

Daha önce de belirtildiği gibi tereyağı, kolesterol bakımından yüksektir.  Bu durum çok önemlidir. Çünkü beyin ve sinir sistemlerinin düzgün bir şekilde gelişmesi için kolesterol gerektirir. Beyin, kendi kolesterolünü üretirken, daha fazla ihtiyaç duyduğunda kolesterolü kan plazmasından çekecektir. Tereyağı, büyüyen çocuklar için de gereklidir.

Tereyağı Cinsel İşlev Bozukluklarını Tedavi Eder

Tereyağında bulunup yağda çözünen vitaminlerin birçoğu insan sağlığı için hayati önem taşır. Çünkü besinleri, suda çözünür vitaminlerden almak için gereklidir. Yapılan araştırmalar, bu yağda çözünen vitaminlerin çoğunun cinsel performansı bile iyileştirebileceğini göstermiştir. Hem A hem de D vitaminleri, uygun beyin ve sinir sistemi gelişmeleri için gerekli olduğu gibi cinsel gelişim için de son derece gereklidir. Bu önemli yağlar ile beraber E vitamini olmadan bütün kadın ve erkekler, cinsel özelliklerinin düzgün olmayacağı bir tür beslenme sterilitesi yaşayabilirler. Tereyağı tüketimi azaldığı için cinsel işlev bozukluğu ve sterilite oranlarının son yıllarda önemli ölçüde artması şaşırtıcı değildir. Tereyağı, sahip olunan yağda çözünen vitaminlerin en iyi kaynağıdır.

Tereyağı Göz Sağlığını Güçlendirir

Tereyağı, uzun süredir göz sağlığı için bir güçlendirici olarak bilinen iyi miktarda beta karoten içerir. Gözlerin korunmasına, ek hücresel büyümenin teşvik edilmesine, kataraktın başlangıcını geciktirmeye ve maküler dejenerasyon (sarı nokta hastalığı) şansını azaltmaya katkıda bulunur. Bunun yanı sıra, anjina pektoris ve diğer gözle ilgili durumlar riskini de azaltır.

Tereyağı Kemik Sağlığını Korur

Yukarıda açıklanan özellikler dışında tereyağı, çinko, manganez, selenyum ve bakır gibi temel mineraller bakımından da zengindir. Bunların hepsi kemik sağlığının korunmasında, kemik onarımının ve tekrardan büyümesinin teşvik edilmesinde çok önemli unsurlardır. Hem gerekli hem de iz olan bu mineraller, düzenli bir şekilde alınmazsa artrit ya da osteoporoz riski yükselir ve diğer erken yaşlanma belirtileri ortaya çıkar.

Süt Kreması  Nedir?

Sütün işlenmesi sırasında ürünün yağ içeriğine bağlı olarak seperasyon yöntemiyle sütten ayrılan üründür. Kendine has kıvam ve yapıda, krem renkte, parlak, pürüzsüz görünümlüdür. İçerisinde su, süt proteini ve süt şekeri (kazein) bulunur.